بک واش فیلتر شنی و اصول نگهداری آن
فیلتر شنی از اجزای کلیدی در سامانه‌های تصفیه آب و فاضلاب به شمار می‌آیند و نقش اصلی آن‌ها، جداسازی ذرات معلق و کاهش کدورت آب است. فیلتر شنی استخر با عبور دادن جریان آب از میان بستر شنی، ذرات آلاینده را به دام می‌اندازند و باعث بهبود کیفیت آب قبل از مراحل بعدی تصفیه استخر می‌شوند.اما با گذر زمان، تجمع این ذرات در بستر فیلتر باعث بروز مشکلی مهم می‌شود: افزایش افت فشار در سیستم. به‌عبارتی، هرچه آلودگی بیشتر در فیلتر باقی بماند، عبور آب سخت‌تر می‌شود. اینجاست که فرآیند بکواش (Backwash) وارد عمل می‌شود.
بکواش به فرآیندی گفته می‌شود که در آن آب با فشار از جهت معکوس به بستر فیلتر تزریق می‌شود تا ذرات آلاینده از آن جدا شوند و بستر دوباره بازسازی شود. این عملیات ساده اما مهم، نه تنها جریان مناسب آب را بازیابی می‌کند، بلکه باعث افزایش دوام و عملکرد بهینه فیلترهای شنی نیز می‌شود.برای حفظ اثربخشی این تجهیزات، رعایت اصول صحیح نگهداری و اجرای به‌موقع بکواش امری حیاتی است. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر این اصول خواهیم پرداخت.
اقدامات نگهداری فیلتر شنی
نگهداری فنی فیلتر شنی: دستورالعمل‌های کاربردی برای افزایش کارایی و طول عمر
نگهداری دوره‌ای و اصولی فیلترهای شنی نقش کلیدی در تثبیت عملکرد سیستم‌های تصفیه دارد. عدم رسیدگی به این تجهیزات می‌تواند منجر به کاهش بازده، افزایش مصرف انرژی، و حتی آسیب ساختاری به فیلتر شود. در ادامه مهم‌ترین مراحل نگهداری فیلتر شنی را مرور می‌کنیم:
مطالعه بیشتر: ساخت فیلتر شنی استخر
1. بازرسی ساختاری منظم
در فواصل مشخص، کلیه اجزای فیلتر شامل بدنه، اتصالات، شیرها و مخزن بررسی شوند. وجود نشتی، خوردگی، ترک یا شل بودن اتصالات باید فوراً رفع گردد تا از نشت یا ورود هوا به سیستم جلوگیری شود.
2. کنترل عملکردی سیستم
پارامترهایی مانند فشار ورودی و خروجی، دبی جریان و کیفیت آب تصفیه‌شده باید ثبت و تحلیل شوند. هرگونه افت عملکرد می‌تواند نشانه‌ای از اشباع بستر، گرفتگی یا خرابی داخلی باشد.
3. پایش فشار دیفرانسیل (فشارسنج‌ها)
افزایش فشار افتی میان ورودی و خروجی فیلتر، نشان‌دهنده لزوم اجرای فرآیند بکواش است. این فشار معمولاً با فشارسنج‌های نصب‌شده روی فیلتر قابل اندازه‌گیری است. مقادیر توصیه‌شده را از راهنمای فنی سازنده استخراج کنید.
4. اجرای اصولی عملیات بکواش
بکواش زمانی مؤثر خواهد بود که مطابق نرخ جریان و مدت‌زمان مشخص انجام شود. این فرآیند باید به‌گونه‌ای طراحی شود که منجر به جابجایی کامل ذرات از بستر شود، بدون آن‌که مدیا آسیب ببیند. بازه بکواش بسته به کیفیت آب خام متغیر است.
5. شست‌وشوی عمیق بستر فیلتر (در صورت لزوم)
در شرایطی که بکواش معمولی کافی نباشد، باید عملیات شست‌وشوی شیمیایی یا تعویض بخشی از مدیا صورت گیرد. این اقدام معمولاً پس از مشاهده کاهش دائمی راندمان یا تجمع لایه‌های بیولوژیکی اجرا می‌شود.
6. تعویض مدیای مصرف‌شده
مدیای فیلتر پس از مدتی خاص، بسته به نوع ماده و شرایط کاری، خاصیت فیلتراسیون خود را از دست می‌دهد. لازم است عملیات تخلیه، شست‌وشوی بدنه، و بارگیری مجدد با مدیای جدید طبق دستورالعمل فنی صورت گیرد.
7. بررسی و جایگزینی قطعات فرسوده
تمام اجزای مکانیکی شامل نازل‌ها، شیرآلات، اتصالات داخلی و صفحات نگهدارنده باید از نظر آسیب یا ساییدگی بررسی شوند. تعویض این قطعات پیش از خرابی کامل، از توقف سیستم جلوگیری می‌کند.
8. استفاده از خدمات تخصصی در موارد بحرانی
در صورت بروز اختلال‌های مزمن، نشتی‌های مکرر یا افت کیفیت جدی در آب خروجی، بهره‌گیری از تیم فنی مجرب برای عیب‌یابی توصیه می‌شود. تشخیص اشتباه در فیلترهای شنی ممکن است منجر به خسارات گسترده‌تری شود.
اجرای منظم این اقدامات نگهداری، نه‌تنها بازده فیلتر شنی را در سطح مطلوب حفظ می‌کند، بلکه هزینه‌های بلندمدت تعمیر یا تعویض را نیز به حداقل می‌رساند. نگهداری پیشگیرانه، یک الزام فنی برای هر سیستم تصفیه پایدار است.
مطالعه بیشتر: تصفیه فیزیکی آب و فاضلاب
بکواش فیلتر شنی
بکواش در فیلتر شنی استخر به‌عنوان یک مرحله بازسازی حیاتی، نقشی کلیدی در حفظ بازدهی فیلتراسیون ایفا می‌کند. در طی عملکرد عادی فیلتر، ذرات معلق، لجن، مواد آلی و سایر ناخالصی‌ها در لابه‌لای دانه‌های شن و سیلیس گیر می‌افتند. این تجمع تدریجی باعث کاهش سرعت عبور جریان، افزایش افت فشار و نهایتاً کاهش کارایی سیستم می‌شود. در این شرایط، عملیات بکواش برای احیای ظرفیت فیلتر ضروری است.
در فرآیند بکواش، ابتدا جریان آب قطع شده و سپس جهت عبور آب برعکس می‌شود؛ یعنی به‌جای بالا به پایین، از پایین به بالا از میان بستر عبور می‌کند. این جریان معکوس با فشار تنظیم‌شده باعث انبساط بستر شنی شده و دانه‌های مدیا را از حالت فشرده خارج می‌کند. در نتیجه، ذرات آلاینده‌ای که بین آن‌ها گیر کرده‌اند، از بستر جدا شده و همراه جریان خروجی دفع می‌شوند.
مدیریت صحیح پارامترهایی نظیر شدت جریان، مدت زمان شست‌وشو، و فاصله بین دو دوره بکواش نقش تعیین‌کننده‌ای در اثربخشی این فرآیند دارد. در صورتی که این عملیات به‌درستی انجام نشود، نه‌تنها ذرات آلوده در فیلتر باقی می‌مانند، بلکه ممکن است باعث فرسایش یا جابجایی ناهمگون مدیا شده و عملکرد کلی فیلتر را مختل کنند. بنابراین، بکواش نباید به‌عنوان یک اقدام دوره‌ای ساده، بلکه به‌عنوان یک گام استراتژیک در چرخه بهره‌برداری از فیلتر شنی در نظر گرفته شود.
زمان بکواش فیلتر شنی
برای تشخیص زمان مناسب انجام عملیات بکواش در فیلتر شنی، سه عامل کلیدی به عنوان معیار تصمیم‌گیری در نظر گرفته می‌شوند. این عوامل با هدف حفظ عملکرد پایدار فیلتر و جلوگیری از اشباع بستر طراحی شده‌اند و به‌محض وقوع هر یک از آن‌ها، بکواش باید انجام شود، حتی اگر دو شرط دیگر هنوز برقرار نشده باشند.
۱. پایان بازه بهره‌برداری برنامه‌ریزی‌شده:
در طراحی فیلترهای شنی، معمولاً یک دوره زمانی مشخص برای ادامه عملیات فیلتراسیون تعیین می‌شود. این بازه می‌تواند بر حسب ساعت یا حجم مشخصی از آب عبوری باشد که بر اساس کیفیت آب خام، بار آلودگی، ظرفیت فیلتر و نوع مدیا تنظیم می‌گردد. با پایان یافتن این بازه، صرف‌نظر از شرایط ظاهری فیلتر، بکواش الزامی است تا از تجمع غیرقابل مشاهده آلودگی‌ها در بستر جلوگیری شود.
مطالعه بیشتر: مبدل حرارتی استخر
۲. افزایش محسوس افت فشار در بستر فیلتر:
در شرایط نرمال، فشار آب ورودی و خروجی از فیلتر تفاوت اندکی دارد. اما با تجمع ذرات معلق در لایه‌های بالایی و میانی بستر، مقاومت در برابر جریان افزایش می‌یابد. اگر این افت فشار از حدود ۸ تا ۱۰ psi فراتر رود، نشان‌دهنده گرفتگی قابل‌توجه بستر است. این افت فشار را می‌توان با بررسی اختلاف فشارسنج‌های نصب‌شده در ورودی و خروجی سیستم رصد کرد.
۳. کاهش کیفیت آب خروجی از فیلتر:
یکی از مهم‌ترین شاخص‌های عملکرد فیلتر، میزان کدورت آب تصفیه‌شده است. در صورتی که این مقدار از سطح استاندارد تعیین‌شده (معمولاً بیشتر از ۰.۵ NTU) فراتر رود، مشخص می‌شود که بستر فیلتر دیگر قادر به جذب مؤثر ذرات نیست و احتمال عبور ذرات ریز از فیلتر بالا رفته است. در این شرایط، بدون توجه به سایر پارامترها، عملیات بکواش باید فوراً انجام شود.
نحوه بکواش فیلتر شنی
مراحل بکواش فیلتر شنی، یک فرآیند کاملاً فنی و چند مرحله‌ای است که باید با دقت و طبق ترتیب مشخصی اجرا شود تا از آسیب دیدن مدیا یا اختلال در فرآیند فیلتراسیون جلوگیری شود. در ادامه، این فرآیند را با رویکردی متفاوت و دقیق‌تر توضیح می‌دهیم:
۱. ایزوله کردن واحد فیلتر از مدار بهره‌برداری:
ابتدا لازم است فیلتر شنی از چرخه فیلتراسیون خارج شود. این کار با خاموش کردن پمپ خوراک و بستن شیرهای ورودی به آن فیلتر انجام می‌شود. اگر در یک سیستم چند فیلتر شنی به صورت موازی وجود دارد، بکواش باید به‌صورت انفرادی برای هر واحد انجام شود تا فشار شبکه و کیفیت آب حفظ گردد.
۲. تغییر آرایش مسیر جریان (پیکربندی مجدد خطوط):
در مرحله بعد، شیرها باید طوری تنظیم شوند که جریان آب به‌صورت معکوس از کف فیلتر وارد و از بالا خارج شود. این تغییر آرایش در سیستم‌های دستی توسط اپراتور انجام می‌شود، اما در سیستم‌های خودکار این وظیفه بر عهده PLC یا کنترلر مرکزی است که دستور تغییر وضعیت شیرهای برقی را صادر می‌کند.
مطالعه بیشتر: پکیج گرمایش استخر
۳. آغاز جریان معکوس آب (Backwash Water Injection):
اکنون پمپ بکواش راه‌اندازی می‌شود و آب با دبی مشخص از پایین وارد بستر فیلتر می‌شود. این جریان باعث شناور شدن و باز شدن بستر مدیا می‌شود. ذرات معلق و آلاینده‌هایی که در لایه‌های بستر گیر افتاده‌اند به همراه آب از بالای ستون خارج و به فاضلاب هدایت می‌شوند. این مرحله باید تا زمانی ادامه یابد که آب خروجی شفاف شده و مقدار کدورت آن کمتر از ۱۵ NTU شود.
۴. تزریق هوا در مرحله پاکسازی (در صورت وجود Air Scouring):
در برخی از سیستم‌ها، قبل یا هم‌زمان با ورود آب بکواش، هوا نیز با فشار مناسب به درون بستر تزریق می‌شود. این عملیات باعث افزایش توربولانس در لایه‌های مدیا و افزایش راندمان جداسازی آلاینده‌ها از بستر می‌شود. معمولاً از بلوئرهای صنعتی برای این منظور استفاده می‌شود و زمان دمش هوا بین ۵ تا ۱۰ دقیقه متغیر است.
۵. شست‌وشوی نهایی بستر (Rinse):
پس از تخلیه آلاینده‌ها، لازم است چند دقیقه آب از مسیر معمولی (بالا به پایین) از درون فیلتر عبور داده شود، بدون اینکه این آب وارد فرآیند اصلی تصفیه شود. در این مرحله شیرهای مسیر خروجی به سمت فاضلاب هدایت می‌شوند تا هرگونه ذرات باقیمانده از بستر خارج گردد و آب خروجی به سطح قابل‌قبول برسد. این مرحله معمولاً ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشد.
۶. بازگرداندن فیلتر به مدار فیلتراسیون:
در پایان، پس از حصول اطمینان از کیفیت آب خروجی و تثبیت بستر، کلیه شیرها به موقعیت اولیه برگردانده می‌شوند و فیلتر به مدار عادی سرویس بازمی‌گردد. اکنون سیستم آماده ادامه عملیات فیلتراسیون است.
این فرآیند نیاز به دقت، دانش فنی و پایش پیوسته دارد تا از آسیب به مدیا یا کاهش راندمان سیستم جلوگیری شود. در سیستم‌های حرفه‌ای، تمامی مراحل همراه با سنسورهای کنترلی و نرم‌افزار مانیتورینگ اجرا می‌شود تا بهره‌وری به حداکثر برسد.
به نقل از سایت swimuniversity.com
Backwashing reverses water flow to remove contaminant buildup in your sand filter. And it’s a simple process of connecting a backwash hose to your filter and using the backwash setting to send water from your pool through your filter and out the waste port. In general, you should backwash your filter if the filter gauge pressure reads above 10 PSI or you notice a weak flow of water out of your return jets. But you’ll need to backwash more often if you have an algae-infested pool or you’ve just used a pool flocculant.
بکواش جریان آب را معکوس می‌کند تا تجمع آلودگی‌ها در فیلتر شنی شما را پاک کند. این یک فرآیند ساده است که شامل وصل کردن شلنگ بکواش به فیلتر و استفاده از تنظیم بکواش برای فرستادن آب از استخر از طریق فیلتر و خروج آن از پورت فاضلاب است. به طور کلی، باید وقتی فشار نشانگر فیلتر بالای ۱۰ PSI باشد یا جریان آب خروجی از جت‌های بازگشت ضعیف باشد، بکواش کنید. اما اگر استخر شما دچار جلبک شده یا اخیراً از مواد منعقدکننده (فلکولانت) استفاده کرده‌اید، نیاز به بکواش بیشتر دارید.
مطالعه بیشتر: آبنما استخر
مسائل و راه‌حل‌های رایج هنگام بکواش
در فرآیند بکواش فیلتر شنی، ممکن است برخی چالش‌ها و مشکلات متداول ظاهر شوند که عملکرد کلی سیستم را تحت تأثیر قرار می‌دهند. یکی از این مشکلات رایج، باقی ماندن آب خروجی با کدورت بالا پس از پایان بکواش است. در شرایط عادی، مقداری ذرات معلق و کدورت در آب پس از بکواش طبیعی است و طی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه کاهش می‌یابد. اما اگر این حالت به مدت طولانی ادامه پیدا کند، احتمالاً نشان‌دهنده وجود نقصی در ساختار فیلتر مثل شکاف در لایه‌های مدیا یا آسیب به بدنه فیلتر است که نیازمند بررسی تخصصی است.
مشکل دیگر مربوط به افت فشار غیرمنتظره در حین انجام بکواش است. این کاهش فشار ممکن است به دلیل گرفتگی‌های ناگهانی در مسیر لوله‌کشی، شیرهای معیوب یا حتی انسداد در داخل خود فیلتر رخ دهد. چنین شرایطی علاوه بر کاهش کارایی بکواش، ممکن است منجر به آسیب به تجهیزات شود. برای رفع این مشکل باید مسیر جریان و قطعات مکانیکی به دقت بازدید و در صورت نیاز تعمیر یا تعویض شوند. کنترل منظم و انجام بازرسی‌های پیشگیرانه می‌تواند از بروز این مسائل جلوگیری کند و باعث حفظ عملکرد بهینه فیلتر شود.
محصول پیشنهادی: پکیج تصفیه استخر
شستشوی معکوس یا بکواش فیلتر شنی
شستشوی معکوس یا بکواش فیلتر شنی نقش کلیدی در نگهداری و بهبود عملکرد این سیستم دارد. این عملیات باعث پاکسازی ذرات و مواد زائدی می‌شود که در طول زمان در میان دانه‌های شن تجمع یافته‌اند و مانع جریان آزاد آب می‌شوند. انجام منظم بکواش به حفظ کیفیت تصفیه و جلوگیری از افت کارایی فیلتر کمک می‌کند و از ایجاد فشار اضافی در سیستم جلوگیری می‌نماید.
در صورتی که این مرحله مهم از نگهداری به درستی انجام نشود، ممکن است فیلتر دچار گرفتگی شده و عملکرد کلی سیستم تصفیه کاهش یابد که این امر می‌تواند منجر به هزینه‌های بالاتر انرژی و اختلال در عملکرد سایر بخش‌های مرتبط گردد. بنابراین، رعایت دوره‌های منظم بکواش ضروری است تا عملکرد بهینه و دوام طولانی مدت فیلتر شنی تضمین شود.
فروشگاه تجهیزات موتورخانه و استخر آراز صنعت به عنوان یکی از مجموعه های پیشگام در زمینه ی تولید منبع کویل دار، منبع دوجداره تجهیزات موتورخانه و تجهیزات استخر مانند دیگ موتورخانه، دیگ فولادی و دیگ استخر و سایر تجهیزات مربوط به تاسیسات موتورخانه و استخر فعالیت دارد. جهت خرید تجهیزات گرمایشی استخر و موتورخانه وارد فروشگاه آراز صنعت شوید و با ثبت سفارش خود از طریق تماس با شماره پشتیبانی ۰۹۳۵۸۲۳۴۶۲۶ تماس بگیرید و انواع تجهیزات استخر و موتورخانه را از سراسر ایران دریافت کنید.
